From the Marginal to the Exemplary

Abstract

One way to connect the events of 1968 to those of 1989 is by rereading those who have theorised the artistic significance of the events in their immediate present: Aleksandar Flaker around 1968, and Aleš Erjavec and Marina Gržinić around 1989. These thinkers created models which, used together, can help us grasp the causality that connects 1968 to 1989. Three hypotheses will be proposed: first, there is a development leading directly from the anti-protestant ethics of pleasure of the 1960s to the commodified desire of the 1980s to migrate from socialism to the shopping mall; second, there is a link between the upcoming literary generation’s struggle against canonical national literature in the 1960s and the nationalist programme championed by the same writers in the 1980s; third, whereas Slovenian literature produced only marginal cases of the 1968 model, its so-called alternative culture of the 1980s was an exemplary case of the European East as such.

Uspostavljanje veze između 1968. godine i 1989. godine može započeti novim čitanjem autora koji su svojevremeno teorijski artikulisali umetnički značaj ovih prelomnih godina: Aleksandar Flaker za 1968. i Aleš Erjavec s Marinom Gržinić za 1989. godinu. Ovi teoretičari su stvorili interpretativne modele koji se mogu upotrebiti za istraživanje uzročno-posledičnih veza koje se uspostavljaju između 1968. i 1989. godine. Istražićemo tri hipoteze: 1) postoji neposredna veza između etike užitka, koja se tokom šezdesetih godina suprotstavlja protestantskoj etici, i komodifikacije želje iz osamdesetih godina, koja je omogućila prelazak iz socijalizma u tržni centar; 2) postoji veza između borbe mlade književne generacije protiv kanona nacionalne književnosti u šezdesetim godinama i njihovog javljavanja u ulozi protagonista nacionalnog programa dvadeset godina kasnije; 3) premda je slovenačka književnost stvorila marginalne slučajeve koji se mogu podvesti pod model 1968, takozvana alternativna kultura u Sloveniji osamdesetih godina bila je, zapravo, egzemplarni slučaj za ceo region.